Περιφέρειες με υψηλότερα από το μέσο όρο πανεπιστημιακών επιδόσεων στη δεκαετία του 1960 συνεχίζουν να έχουν υψηλότερα ποσοστά πανεπιστημιακής επιτυχίας σήμερα.
– Πολλές πρόσφατα ανεξάρτητες αφρικανικές χώρες τη δεκαετία του 1960 κληρονόμησαν περιφερειακές και εθνοτικές ανισότητες στο επίσημο μορφωτικό επίπεδο. Αυτά τα νέα κράτη συνέδεσαν υποεθνικές περιοχές διαφορετικών εθνοτικών και θρησκευτικών κοινοτήτων. Οι περιοχές διέφεραν ως προς την έκθεσή τους στην ιεραποστολική δραστηριότητα – ο κύριος φορέας στη διάδοση της επίσημης δυτικής εκπαίδευσης στην αποικιακό ήταν.
Οι ανισότητες στην εκπαιδευτική πρόσβαση αυξάνονταν όσο πιο ψηλά ανέβαινε κανείς την εκπαιδευτική κλίμακα. Η πρόσβαση στην πανεπιστημιακή εκπαίδευση ήταν τόσο εξαιρετικά περιορισμένη όσο και πολύ λοξή.
Καθώς η πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση καθόριζε ποιοι άνθρωποι θα κατέχουν μερικές από τις πιο σημαντικές θέσεις στην κοινωνία, οι πολιτικοί νοιάζονταν πολύ για το πώς εξαπλώθηκε η τριτοβάθμια εκπαίδευση. Δεδομένου αυτού του πλαισίου, πώς εξελίχθηκαν οι περιφερειακές ανισότητες στην πρόσβαση στα πανεπιστήμια μετά την ανεξαρτησία;
Ενώ αρκετές πρόσφατες εργασίες έχουν επισημάνει σημαντικές κοινωνικές ανισότητες στην πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση στις αφρικανικές χώρες σήμερα, υπάρχει λίγη δουλειά που εξετάζει πώς και γιατί τέτοιες ανισότητες έχουν αλλάξει με την πάροδο του χρόνου.
Σε ένα πρόσφατο χαρτί Ως εκ τούτου, εντόπισα την περιφερειακή προέλευση των αποφοίτων πανεπιστημίου από τη δεκαετία του 1960 σε επτά αφρικανικές χώρες: Μποτσουάνα, Γκάνα, Κένυα, Μαλάουι, Τανζανία, Ουγκάντα και Ζάμπια. Κατασκεύασα ένα μέτρο της περιφερειακής ανισότητας για κάθε χώρα και εξέτασα μερικούς από τους παράγοντες που επηρέασαν αυτήν την τάση ανισότητας.
Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι η περιφερειακή ανισότητα μειώθηκε τις δύο πρώτες δεκαετίες της ανεξαρτησίας. Ωστόσο, από τη δεκαετία του 1980 η περιφερειακή ανισότητα παρέμεινε στάσιμη ή αυξήθηκε σε αυτήν την ομάδα χωρών. Η ανισότητα αυξήθηκε κυρίως επειδή οι κύριες αστικές μητροπόλεις προχωρούν, οδηγώντας σε μια αυξανόμενη αστική προκατάληψη στην πρόσβαση στα πανεπιστήμια.
Χρησιμοποίησα πρόσφατα δεδομένα απογραφής που περιέχουν πληροφορίες σχετικά με το πού γεννήθηκαν οι άνθρωποι και το επίπεδο εκπαίδευσης που έλαβαν. Ομαδοποίησα αυτούς τους ανθρώπους ανά περιφέρεια ή επαρχία γέννησής τους, ανάλογα με τη διοικητική δομή της χώρας. Στην Γκάνα, για παράδειγμα, οι άνθρωποι ομαδοποιήθηκαν στις δέκα περιοχές της χώρας, ενώ στην Κένυα ομαδοποιήθηκαν στις 47 σημερινές κομητείες της χώρας.
Ομαδοποιώντας τους ανθρώπους ανά ηλικιακή κατηγορία και υποθέτοντας ότι οι περισσότεροι άνθρωποι που φοιτούν στο πανεπιστήμιο το κάνουν γύρω στην ηλικία των 20 ετών, θα μπορούσα να εντοπίσω πώς άλλαξε η περιφερειακή κατανομή της πανεπιστημιακής εκπαίδευσης με την πάροδο του χρόνου.
Αργή εκκίνηση
Η πανεπιστημιακή εκπαίδευση άργησε να αναπτυχθεί σε αυτές τις πρώην βρετανικές αποικίες. Το μερίδιο του πληθυσμού που φοιτούσε στο πανεπιστήμιο στην ύστερη εποχή της αποικιοκρατίας ήταν εξαιρετικά χαμηλό.
Ακαθάριστα ποσοστά εγγραφής στα πανεπιστήμια. Ρεμπέκα Σίμσον
Γύρω στην εποχή της ανεξαρτησίας, η Κένυα είχε περίπου 400 φοιτητές (1961), ενώ η Τανζανία και η Ζάμπια είχαν 300 φοιτητές η καθεμία (1963). Η κατανομή αυτών των σπάνιων εκπαιδευτικών ευκαιριών ήταν λοξή σε περιφερειακό επίπεδο. Η φοίτηση στα πανεπιστήμια έτεινε να είναι υψηλότερη μεταξύ εκείνων που μεγαλώνουν στις κύριες πόλεις και στις περιφέρειες με την πιο οικονομική παραγωγή (ιδίως καλλιέργειες σε χρήμα και εξόρυξη).
Αυτή η ιστορική κληρονομιά είναι μακροχρόνια. Κατά μέσο όρο, οι περιφέρειες με υψηλότερα από το μέσο όρο πανεπιστημιακών επιδόσεων στη δεκαετία του 1960 συνεχίζουν να έχουν υψηλότερα ποσοστά πανεπιστημιακής επιτυχίας σήμερα.
Τάσεις στην πρόσβαση
Αλλά η εικόνα δεν είναι όλη ζοφερή. Τις πρώτες δεκαετίες της ανεξαρτησίας σημειώθηκε κάποια κάλυψη της διαφοράς από ορισμένες από τις περιφέρειες με χαμηλότερες επιδόσεις σε κάθε χώρα. Η τάση περιφερειακής ανισότητας για καθεμία από τις επτά χώρες δείχνει ότι η ανισότητα μειώθηκε στις περισσότερες χώρες τις δεκαετίες του 1960 και του 1970. Την περίοδο αυτή ο αριθμός των φοιτητών του πανεπιστημίου αυξανόταν αρκετά γρήγορα. Οι υποτροφίες για φοιτητές ήταν γενναιόδωρες και οι κυβερνήσεις κατέβαλαν κάποιες προσπάθειες για να εξασφαλίσουν περιφερειακή ισορροπία.
Στη δεκαετία του 1980 πολλές αφρικανικές χώρες αντιμετώπισαν οικονομικές δυσκολίες. Οι κυβερνήσεις αγωνίστηκαν να χρηματοδοτήσουν τα κατά κύριο λόγο δημόσια πανεπιστημιακά τους συστήματα. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, ο ρυθμός επέκτασης των πανεπιστημίων μειώθηκε. Η πρόσβαση στο πανεπιστήμιο έγινε ολοένα και πιο ανταγωνιστική. Αυτό έληξε την περίοδο περιφερειακής σύγκλισης στις εγγραφές στο πανεπιστήμιο. Οι περιφερειακές ανισότητες στην πρόσβαση στα πανεπιστήμια άρχισαν να αυξάνονται ξανά.
Η ανάλυσή μου διαπίστωσε ότι εκείνοι που ήταν οι καλύτεροι για πρόσβαση στο εξαιρετικά ανταγωνιστικό πανεπιστημιακό σύστημα ήταν όλο και περισσότερο εκείνοι οι φοιτητές που γεννήθηκαν στις κύριες πόλεις όπου τα εισοδήματα ήταν υψηλότερα και οι γονείς πιο μορφωμένοι. Τα μέτρα περιφερειακής ανισότητας με αποκλεισμό των πρωτευουσών δείχνουν ότι δεν υπήρξε καθόλου ή πολύ μικρή αύξηση της περιφερειακής ανισότητας από τη δεκαετία του 1980. Αυτό δείχνει ότι το μεγαλύτερο μέρος της αύξησης της ανισότητας οφείλεται στην περιφέρεια της πρωτεύουσας.
Στη δεκαετία του 1990 πολλές αφρικανικές χώρες αναμόρφωσαν και πάλι τα πανεπιστημιακά τους συστήματα εισάγοντας ή αυξάνοντας τα δίδακτρα. Επίσης επέτρεψαν σε περισσότερα ιδιωτικά πανεπιστήμια να εγκατασταθούν. Αυτό αύξησε τον αριθμό των φοιτητών που μπορούσαν να εκπαιδευτούν και οδήγησε στη ραγδαία αύξηση των εγγραφών στα πανεπιστήμια. Ωστόσο, από τα διαθέσιμα στοιχεία φαίνεται ότι οι περιφερειακές ανισότητες στην πρόσβαση στα πανεπιστήμια παρέμειναν υψηλές ή αυξήθηκαν περαιτέρω.
Συγκεντρωμένη στις πόλεις
Υπάρχουν πολλοί λόγοι για αυτή τη συνεχιζόμενη αύξηση της ανισότητας στην πρόσβαση. Ο πιο σημαντικός παράγοντας είναι αυτός που είναι δύσκολο να αντιμετωπίσουν οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής. Τα στοιχεία της απογραφής δείχνουν ότι οι χώρες εστίασης έχουν α σημαντικό ποσοστό μετανάστευσης από αγροτική πόλη. Αυτοί οι μετανάστες είναι ένα μικρό μερίδιο των πανεπιστημιακών μορφωμένων. Ως αποτέλεσμα, οι απόφοιτοι πανεπιστημίου συγκεντρώνονται όλο και περισσότερο στις πόλεις. Οι φοιτητές του πανεπιστημίου τείνουν να είναι παιδιά ατόμων υψηλής μόρφωσης – με τη σειρά τους είναι πιο πιθανό να αποκτήσουν τριτοβάθμια εκπαίδευση. Αυτό διαιωνίζει τη συγκέντρωση των υψηλά ειδικευμένων.
Τα ελαφρώς καλύτερα νέα είναι ότι επειδή οι πόλεις τείνουν να είναι εθνοτικά μικτές, η αυξανόμενη αστική προκατάληψη δεν φαίνεται να έχει οδηγήσει σε απότομη αύξηση της εθνοτικής ανισότητας στην πανεπιστημιακή εκπαίδευση. Σε τρεις χώρες (Γκάνα, Μαλάουι και Ουγκάντα) οι απογραφές ζήτησαν επίσης από τους ερωτηθέντες να δηλώσουν την εθνικότητα τους. Χρησιμοποιώντας αυτές τις αυτοαναφερόμενες εθνότητες, μέτρησα την εθνοτική ανισότητα ανά ομάδα. Βρήκα πολύ μικρότερη αύξηση της ανισότητας σε εθνικό επίπεδο σε σύγκριση με περιφερειακή βάση.
Δεδομένου ότι η μετανάστευση είναι ο κύριος μοχλός αυτής της περιφερειακής διαφοροποίησης, αυτή η τάση πιθανότατα θα συνεχιστεί εκτός εάν υπάρξει περισσότερη οικονομική ανάπτυξη και περισσότερες θέσεις εργασίας εκτός των κύριων αστικών κέντρων. Αυτό σημαίνει ότι το πρόσωπο των εκπαιδευτικών με υψηλών επιδόσεων της Αφρικής αλλάζει. Από μια λεπτή εκπαιδευτική ελίτ της δεκαετίας του 1970, όπου τα περισσότερα άτομα με πανεπιστημιακή εκπαίδευση είχαν αγροτικές ή μικρές πόλεις, οι υψηλότεροι μορφωμένοι άρχοντες κυριαρχούνται ολοένα και περισσότερο από άτομα που γεννήθηκαν και μεγάλωσαν στα κύρια, πολυεθνικά αστικά κέντρα.
Ρεμπέκα Σίμσον, Ερευνητής Οικονομικής Ιστορίας, Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης
Αυτό το άρθρο αναδημοσιεύεται από Η συζήτηση με άδεια Creative Commons. Διαβάστε το πρωτότυπο άρθρο.