Οι ρυθμοί δραστηριότητας όλων των βιολογικών οργανισμών, φυτών και ζώων, συνδέονται στενά με τις παλίρροιες της βαρύτητας που δημιουργούνται από την τροχιακή μηχανική του συστήματος ήλιου-Γης-σελήνης. Αυτή η αλήθεια έχει παραμεληθεί κάπως από την επιστημονική έρευνα, αλλά προβάλλεται σε μια μελέτη του Cristiano de Mello Gallep στο Πανεπιστήμιο του Campinas (UNICAMP) στην πολιτεία του Σάο Πάολο της Βραζιλίας και του Daniel Robert στο Πανεπιστήμιο του Μπρίστολ στο Ηνωμένο Βασίλειο. Ένα άρθρο για τη μελέτη δημοσιεύεται στο Journal of Experimental Botany.

«Όλη η ύλη στη Γη, ζωντανή και αδρανής, βιώνει τις επιπτώσεις των βαρυτικών δυνάμεων του ήλιου και φεγγάρι εκφράζεται με τη μορφή παλίρροιας. Οι περιοδικές ταλαντώσεις παρουσιάζουν δύο ημερήσιους κύκλους και διαμορφώνονται μηνιαίως και ετησίως από τις κινήσεις αυτών των δύο ουράνιων σωμάτων. Ολα οργανισμών στον πλανήτη έχουν εξελιχθεί σε αυτό το πλαίσιο. Αυτό που επιδιώξαμε να δείξουμε στο άρθρο είναι ότι οι βαρυτικές παλίρροιες είναι μια αντιληπτή και ισχυρή δύναμη που πάντα διαμόρφωσε τις ρυθμικές δραστηριότητες αυτών των οργανισμών», είπε ο Gallep.

Η μελέτη είναι ταυτόχρονα μια εκτενής ανασκόπηση της βιβλιογραφίας και μια μετα-ανάλυση των δεδομένων από τρεις προηγουμένως δημοσιευμένες περιπτώσεις στις οποίες η βαρυτική αιτιότητα δεν είχε διερευνηθεί πλήρως: Η κολυμβητική δραστηριότητα των ισοπόδων, των μικρών καρκινοειδών χωρίς κέλυφος των οποίων η εμφάνιση στη Γη χρονολογείται από τουλάχιστον 300 εκατομμύρια χρόνια πριν? αναπαραγωγική προσπάθεια στα κοράλλια. και διαμόρφωση ανάπτυξης σε σπορόφυτα ηλίανθου που προκύπτει από την αυτοφωταύγεια. Στην τελευταία περίπτωση, οι ερευνητές ανέλυσαν τα αποτελέσματα των ερευνών τους καθώς και δεδομένα από τη βιβλιογραφία.

“Τα δεδομένα δείχνουν ότι ελλείψει άλλων ρυθμικών επιρροών όπως ο φωτισμός ή η θερμοκρασία, οι τοπικές παλίρροιες βαρύτητας επαρκούν για να οργανώσουν την κυκλική συμπεριφορά αυτών των οργανισμών. Αυτά τα στοιχεία αμφισβητούν την εγκυρότητα των λεγόμενων πειραμάτων ελεύθερης λειτουργίας, στα οποία πολλά περιβαλλοντικοί παράγοντες ελέγχονται αλλά οι βαρυτικές ταλαντώσεις δεν λαμβάνονται υπόψη. Αυτές οι ταλαντώσεις συνεχίζουν να υπάρχουν και μπορεί να ρυθμίζουν τη συμπεριφορά των ζωντανών οργανισμών», είπε ο Gallep.

Πολλά από τα ρυθμικά μοτίβα που εμφανίζονται από τους οργανισμούς είναι γνωστά και έχουν μελετηθεί ευρέως. Περιλαμβάνουν κιρκάδιους ρυθμούς, οι οποίοι συνδέονται με τον κύκλο ημέρας-νύχτας ή φωτός-σκότους. Ωστόσο, ορισμένοι ρυθμικοί κύκλοι διατηρούνται ακόμη και όταν ο παράγοντας φως απομονώνεται σε εργαστηριακές συνθήκες και οι συνεισφορές άλλων περιβαλλοντικών παραγόντων έχουν διερευνηθεί και αποδειχθεί, αν και τα αποτελέσματά τους είναι συγκριτικά αδύναμα σε πολλές περιπτώσεις. Η εν λόγω μελέτη εξέτασε, μεταξύ άλλων, τη διατήρηση των παλιρροϊκών κύκλων στα πρότυπα συμπεριφοράς των παράκτιων οργανισμών όπως τα καρκινοειδή, όταν απομακρύνονται από τους φυσικούς τους βιότοπους.

«Αυτά τα ζώα ρυθμίζουν τη συμπεριφορά τους σε αρμονία με την άμπωτη και τη ροή της παλίρροιας, σε έναν κύκλο περίπου 12,4 ωρών που προέρχεται από τη σεληνιακή δυναμική, ακόμη και όταν μεταφέρονται σε εργαστήριο με σταθερές και ελεγχόμενες υδάτινες συνθήκες», είπε ο Gallep. «Το μοτίβο παραμένει για αρκετές ημέρες, ταιριάζοντας με τον παλιρροϊκό χρόνο της Σελήνης στον τόπο όπου συλλέχθηκαν οι οργανισμοί στη φύση».

Αν και η συνδυασμένη βαρυτική επίδραση του ήλιου και της σελήνης αντιστοιχεί μόνο στο ένα εκατομμυριοστό της βαρύτητας της Γης, αρκεί όχι μόνο να προκαλέσει μεγάλης κλίμακας παλιρροιακές διακυμάνσεις σε ωκεανούς, ποτάμια και λίμνες, αλλά και να μετακινήσει τις τεκτονικές πλάκες. Ο Μεγάλος Επιταχυντής Αδρονίων (LHC), που λειτουργεί από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Πυρηνικής Έρευνας (CERN), με περιφέρεια 27 χιλιομέτρων, μετατοπίζεται κατακόρυφα κατά 1 χιλιοστό από αυτή τη βαρυτική διακύμανση και οι επιστήμονές του πρέπει να προσαρμόσουν τους πειραματικούς υπολογισμούς τους ανάλογα.

Ο Gallep σημείωσε για πρώτη φορά αυτές τις περιοδικότητες σε πειράματα που αφορούσαν την αυτοφωταύγεια που σχετίζεται με τη βλάστηση των σπόρων, που διεξήχθησαν στη Limeira (πολιτεία Σάο Πάολο). “Παρατήρησα ότι οι αλλαγές στο συλλεγόμενο σήμα εμφανίζονταν κάθε 12 ή 24 ώρες, αλλά διέφεραν σε κάθε δοκιμή βλάστησης. Όταν έψαξα για υποστήριξη στη βιβλιογραφία, βρήκα μελέτες που υποδεικνύουν μια πιθανή συσχέτιση με τις παλίρροιες της βαρύτητας. Εξερευνήσαμε αυτό το φαινόμενο στη συνέχεια δοκιμές σε διάφορους τύπους σπόρων και προστέθηκαν επίσης αποτελέσματα που ελήφθησαν στο εργαστήριο από συνεργάτες στην Πράγα της Τσεχίας, στο Λέιντεν της Ολλανδίας και στο Χαμαμάτσου της Ιαπωνίας», είπε.

Οι βαρυτικοί κύκλοι δεν επηρεάζουν μόνο τους απλούστερους οργανισμούς. Επιστημονικές μελέτες έχουν βρει ότι οι άνθρωποι που κρατούνται στο σκοτάδι τείνουν να δημιουργούν μια κυκλική διακύμανση που διαρκεί 24,4-24,8 ώρες, σε αρμονία με την σεληνιακός κύκλος. Αυτή η τάση έχει επίσης παρατηρηθεί σε άτομα που περνούν μεγάλες περιόδους σε σπηλιές. Ρυθμίζει την εναλλαγή του ύπνου και της εγρήγορσης, τις ώρες γεύματος και άλλες μεταβολικές λειτουργίες.