Οι πληθυσμοί των πεδινών τάπιρων στο δάσος του Ατλαντικού στη Νότια Αμερική κινδυνεύουν με σχεδόν πλήρη εξαφάνιση, εκτιμούν οι επιστήμονες. Με βάρος έως 250 κιλά, το ζώο μπορεί να προσαρμοστεί στα περισσότερα ενδιαιτήματα στη Νότια Αμερική — αλλά οι πληθυσμοί του συνεχίζουν να μειώνονται σε όλη την περιοχή του.

Σήμερα, η επιβίωσή του απειλείται σοβαρά: μπορεί να βρεθεί μόλις στο 1,78% του αρχικού εύρους κατανομής του στο βίωμα του Ατλαντικού Δάσους, το οποίο καλύπτει περιοχές της Βραζιλίας, της Αργεντινής και της Παραγουάης. Η κύρια μακροπρόθεσμη απειλή για την ευημερία του είναι η απομόνωση του πληθυσμού, καθώς το κυνήγι και οι αυτοκινητόδρομοι κρατούν τους πληθυσμούς μακριά ο ένας από τον άλλο.

Πρέπει να ληφθούν επείγοντα μέτρα για τη σύνδεση απομονωμένων πληθυσμών και τη διασφάλιση μακροπρόθεσμα διατήρηση των τάπιρων, προειδοποιούν τους συγγραφείς μιας νέας μελέτης σχετικά με την κατανομή και την κατάσταση διατήρησης των τάπιρων πεδινών στο Νοτιοαμερικανικό Ατλαντικό Δάσος, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό ανοιχτής πρόσβασης Νεοτροπική Βιολογία και Διατήρηση.

Η έρευνα έγινε από τον Kevin Flesher, Ph.D., ερευνητή στο Κέντρο Μελέτης Βιοποικιλότητας, Michelin Ecological Reserve, Bahia, και την Patrícia Medici, Ph.D., συντονιστή του Lowland Tapir Conservation Initiative, ενός έργου που αναπτύχθηκε από το Ινστιτούτο για Οικολογική Έρευνα στη Βραζιλία και πρόεδρος της Ομάδας Ειδικών Tapir στην Επιτροπή Επιβίωσης Ειδών στη Διεθνή Ένωση για τη Διατήρηση της Φύσης.

«Από τα 48 τάπιρος Οι πληθυσμοί που εντοπίστηκαν κατά τη διάρκεια της μελέτης, μεταξύ 31,3% και 68,8% είναι δημογραφικά μη βιώσιμοι (χαμηλός αριθμός ατόμων) και μεταξύ 70,8% και 93,8% των πληθυσμών είναι γενετικά μη βιώσιμοι (χαμηλή γονιδιακή ροή). Μόνο 3-14 πληθυσμοί εξακολουθούν να είναι βιώσιμοι μακροπρόθεσμα όταν λαμβάνονται υπόψη και τα δύο κριτήρια. Τα στοιχεία υποδηλώνουν ότι με τις κατάλληλες ενέργειες διατήρησης, το τάπιρο της πεδινής περιοχής θα μπορούσε να κατανεμηθεί ευρέως σε όλο το δάσος του Ατλαντικού», λέει ο Kevin Flesher.

“Οι τάπιροι έχουν χαμηλό αναπαραγωγικό δυναμικό, συμπεριλαμβανομένου ενός μακρού αναπαραγωγικού κύκλου με γέννηση μόνο ενός νεαρού μετά από περίοδο κύησης 13-14 μηνών και μεσοδιαστήματα έως και τρία χρόνια μεταξύ των γεννήσεων. Οι πληθυσμιακές μας προσομοιώσεις δείχνουν ξεκάθαρα πώς, στην περίπτωση μικρών πληθυσμούς, ακόμη και η απώλεια ενός μεμονωμένου ατόμου ανά έτος μπορεί να οδηγήσει σε ταχεία εξαφάνιση ολόκληρου του τοπικού πληθυσμού», προσθέτει ο Medici.

Ο Kevin Flesher αφιέρωσε 15 χρόνια για να επισκεφθεί 93 καταφύγια στο Ατλαντικό Δάσος, να μιλήσει με ανθρώπους και να αναλύσει 217 σύνολα δεδομένων, προτού συγκεντρώσει τα απαραίτητα δεδομένα για να σχεδιάσει δράσεις διατήρησης που μπορούν να εξασφαλίσουν την επιβίωση των τάπιρων στην περιοχή.

Οι πολιτείες Σάο Πάολο και Παρανά στη Βραζιλία έχουν τον μεγαλύτερο αριθμό εναπομείναντες πληθυσμών: 14 και 10, αντίστοιχα. Οι δύο μεγαλύτεροι πληθυσμοί βρίσκονται στο Misiones της Αργεντινής και στα γειτονικά αποθέματα Iguaçu και Turvo, στην Paraná και στο Rio Grande do Sul της Βραζιλίας.

«Από όσο γνωρίζουμε, δεν υπάρχουν στοιχεία για μετακίνηση τάπιρων μεταξύ αυτών των πληθυσμών», επισημαίνει ο Medici.

Ωστόσο, η απόσταση μεταξύ των πληθυσμιακών θραυσμάτων δεν είναι αυτή που τα εμποδίζει.

«Το κεντρικό πρόβλημα είναι οι πολλαπλές απειλές που αντιμετωπίζουν όταν διασχίζουν τον βιότοπο», εξηγεί ο Flesher. Οι αυτοκινητόδρομοι είναι ένα σημαντικό εμπόδιο που περιορίζει την πρόσβαση των τάπιρων σε δάση με επαρκή βιότοπο. «Για παράδειγμα, το έντονη οδική κυκλοφορία στον αυτοκινητόδρομο BR-101 (που κόβει το βραζιλιάνικο δάσος του Ατλαντικού από Βορρά προς Νότο) είναι μια παγίδα θανάτου για την άγρια ​​ζωή. Οι τάπιροι συχνά πεθαίνουν όταν προσπαθούν να το διασχίσουν», εξηγεί ο Medici.

Η κατασκευή αυτοκινητοδρόμων και η επέκταση της κυκλοφορίας μέσα και γύρω από τις φυσικές περιοχές είναι μια σοβαρή απειλή για μεγάλους πληθυσμούς ταπίρ που διαφορετικά θα είχαν την ευκαιρία να ευδοκιμήσουν, όπως εκείνοι στο Misiones της Αργεντινής και στο Serra do Mar της Βραζιλίας.

«Το οδικό φονικό είναι μια σημαντική αιτία θανάτου σε έξι από τις οκτώ κρατήσεις στις οποίες οι αυτοκινητόδρομοι διασχίζουν πληθυσμούς ταπίρ και η επέκταση του οδικού δικτύου στη χώρα απειλεί να προκαλέσει πληθυσμός κατακερματισμός σε τουλάχιστον τέσσερις πληθυσμούς», επισημαίνει ο Flesher. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η εύρεση τρόπων για να επιτραπεί στους τάπιρες να διασχίζουν τους αυτοκινητόδρομους με ασφάλεια αποτελεί επείγουσα προτεραιότητα διατήρησης.

Τα αποτελέσματα της μελέτης, ωστόσο, δίνουν αφορμή για «επιφυλακτική αισιοδοξία» για το μέλλον των τάπιρων στην περιοχή: μετά από δεκαετίες αφοσιωμένων προσπαθειών διατήρησης, η κατάσταση αρχίζει να βελτιώνεται.

«Παρά αυτές τις συνεχιζόμενες προκλήσεις για τη διατήρηση του τάπιρου, οι περισσότεροι πληθυσμοί φαίνεται να είναι σταθεροί ή αυξανόμενοι και οι προοπτικές διατήρησης για το είδος είναι καλύτερες από ό,τι πριν από αρκετές δεκαετίες, όταν ξεκίνησαν οι πρώτες προσπάθειες για την προστασία του είδους», καταλήγει ο Kevin Flesher.