Εγώστ φαίνεται σαν το κόσμος γίνεται πιο επικίνδυνο, γιατί είναι. Υπάρχουν τώρα περισσότερες ένοπλες συγκρούσεις σε περισσότερα μέρη σε όλο τον κόσμο από ό,τι ποτέ άλλοτε μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, σύμφωνα με στο πρόγραμμα δεδομένων σύγκρουσης της Ουψάλα.

Ακόμη και όταν μια παγκόσμια πανδημία συρρίκνωνε τις οικονομίες και κατέστρεψε τα μέσα διαβίωσης, οι παγκόσμιες πωλήσεις όπλων αυξήθηκαν, λέει μια κανω ΑΝΑΦΟΡΑ από το Διεθνές Ινστιτούτο Ερευνών για την Ειρήνη της Στοκχόλμης.

Ο αριθμός των Ανθρωποι εκδιώκονται από τα σπίτια τους από τον πόλεμο, τις στερήσεις ή το πολιτικό χάος ανέρχεται σε 84 εκατομμύρια παγκοσμίως, διπλάσιος από τον αριθμό πριν από μια δεκαετία. Και σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη, 274 εκατομμύρια άνθρωποι θα χρειαστούν ανθρωπιστική βοήθεια το 2022, τετραπλάσιος από τον αριθμό πριν από μια δεκαετία.

Προσθέστε σε αυτό τον καταστροφικό και συνεχιζόμενο αντίκτυπο στην οικονομία και τη δημόσια υγεία της διετούς παγκόσμιας πανδημίας, τις κλιμακούμενες συνέπειες της κλιματικής αλλαγής και την άνοδο του τοξικού, σοβινιστικού εθνικισμού, και δεν προκαλεί έκπληξη το επικίνδυνο αυτό hotspots και οι πιθανές κρίσεις σε όλο τον κόσμο αυξάνονται ραγδαία σε αριθμό και κλίμακα.

Σε μέρη όπως η Συρία, η Υεμένη και η περιοχή Σαχέλ της Αφρικής, οι άμαχοι παγιδεύονται στα διασταυρούμενα πυρά, ενώ ακόμη και καλοί Σαμαρείτες που εργάζονται για ανθρωπιστικές υπηρεσίες που είναι αφοσιωμένες στη βοήθεια απλών ανθρώπων γίνονται τακτικά στόχος.

«Δεν είναι μόνο ότι τα πράγματα γίνονται πιο άσχημα», λέει ο George Readings, αναλυτής παγκόσμιων κρίσεων στη Διεθνή Επιτροπή Διάσωσης, έναν ιδιωτικό οργανισμό παροχής βοήθειας. «Είναι ότι κάτι έχει σπάσει. Αυτό δεν είναι κάποια οργανική ανάπτυξη. αυτό είναι κάτι βασικά λάθος».

Σε μια καλύτερη, εναλλακτική έκδοση του 2022, μια εξέταση παγκόσμιων hotspot σε όλο τον κόσμο θα επικεντρωνόταν στις επενδύσεις και τα ταξίδια. Μέρη όπως Ταϊβάν, Ουκρανία και το Ιράν είναι πλούσια σε ιστορία, ταλέντο και φυσικά μεγαλεία, ελκυστικοί προορισμοί για διακοπές ή εντοπισμός νεοφυών επιχειρήσεων.

Αλλά ακόμη και η παγκόσμια πανδημία, η οποία φαίνεται να φουντώνει ξανά με τις νέες παραλλαγές Delta και Omicron, δεν έχει δροσίσει τις φλόγες της σύγκρουσης ή δεν έχει επιβραδύνει τα μακροχρόνια μοτίβα που σιγοβράζουν που διαβρώνουν την παγκόσμια τάξη.

«Η πανδημία του Covid-19 αφορούσε την επιβίωση και αυτό που κάνουν οι άνθρωποι για να επιβιώσουν είναι να γίνονται φυλετικές και να υποχωρούν σε αυτό που ξέρουν με τον χαμηλότερο κοινό παρονομαστή, είτε εθνικό, είτε εθνικό, πολιτικό», λέει ο Colin Clarke, αναλυτής παγκόσμιων υποθέσεων και ειδικός σε θέματα ασφάλειας στο Soufan Centre, μια συμβουλευτική εταιρεία στην Ουάσιγκτον. «Η πανδημία ήταν μαζικά επιζήμια για τη διεθνή συνεργασία».

Σε όλο τον κόσμο, οι κίνδυνοι έχουν πολλαπλασιαστεί και η απειλή της πολιτικής αστάθειας απειλεί τα έθνη που κάποτε θεωρούνταν σταθερά και ένα παγκόσμιο σύστημα ανίκανο ή απρόθυμο να αντιμετωπίσει τις κρίσεις.

«Μια αδύναμη γεωπολιτική τάξη εγείρει τον κίνδυνο αποτυχημένων κρατών, αδύναμο κανόνα του διεθνούς δικαίου και κανόνων και ανανέωσης εντάσεων σε περιφερειακά σημεία ανάφλεξης», ανέφερε η εταιρεία συμβούλων Control Risks σε μια κανω ΑΝΑΦΟΡΑ την επόμενη χρονιά.

Ακολουθεί μια λίστα με δυνητικά καταστροφικά παγκόσμια hotspot που πρέπει να προσέξετε το 2022.

Ταϊβάν: Το ανεξάρτητο νησιωτικό έθνος βρίσκεται εδώ και πολύ καιρό στο στόχαστρο της ηπειρωτικής Κίνας και οι περισσότεροι προγνωστικοί αμφιβάλλουν ότι το Πεκίνο θα επιχειρούσε να το καταλάβει με τη βία, χρησιμοποιώντας τις ογκώδεις ένοπλες δυνάμεις του. Πιθανότατα, θα είναι μια προσπάθεια πολλών ετών να κερδίσει επιρροή και να απογοητεύσει τους σκεπτικιστές. Αλλά η πρόσφατη ρητορική από την Κίνα έχει ανησυχήσει πολλούς. Κινέζοι αξιωματούχοι ανησυχούν ότι δεν είναι προετοιμασμένοι για μια πιθανή σύγκρουση με τους ΜΑΣ γιατί δεν είχαν τόση εμπειρία πολεμώντας μικρούς πολέμους. Παρά την απειλή κυρώσεων και ακόμη και ήττας, ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ μπορεί να πιστεύει ότι η απόκτηση της Ταϊβάν και του πλούτου της είναι ένα άξιο στοίχημα. «Ο βραχυπρόθεσμος κίνδυνος μιας ένοπλης σύγκρουσης για την Ταϊβάν είναι χαμηλός», λέει ο Ali Wyne, του Eurasia Group. Αλλά οι πιθανές συνέπειες οποιασδήποτε σύγκρουσης θα ήταν καταστροφικές για τον κόσμο, καθιστώντας το ένα από τα πιο κρίσιμα μέρη για παρακολούθηση. «Απλώς η τεράστια δυνατότητα για σύγκρουση εκεί – οι συνέπειες είναι τεράστιες», λέει ο Clarke.

Ιράν: Είτε οι παγκόσμιες δυνάμεις καταφέρουν είτε όχι να αποκαταστήσουν την παραπαίουσα πυρηνική συμφωνία του 2015, τα προβλήματα δημιουργούνται στον Περσικό Κόλπο. Το Κοινό Ολοκληρωμένο Σχέδιο Δράσης (JCPOA) που έθεσε περιορισμούς στο πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης με αντάλλαγμα την ελάφρυνση των κυρώσεων και προοριζόταν να ξεκινήσει μια νέα εποχή διπλωματίας με το Ιράν. Αλλά ο Ντόναλντ Τραμπ έσπασε περίφημα τη συμφωνία και τώρα οι κυρώσεις έχουν αυξηθεί, το πυρηνικό πρόγραμμα κλιμακώνεται σταθερά και οι απειλές μεταξύ Ισραήλ και Ιράν φτάνουν σε σημείο βρασμού. Μια πυραυλική ή αεροπορική επίθεση από το Ισραήλ στο πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν θα μπορούσε να έχει εκτεταμένες επιπτώσεις. Η σκληροπυρηνική κυβέρνηση του προέδρου Ebrahim Raisi κυριαρχείται από θορυβώδεις διοικητές της Φρουράς της Επανάστασης, οι οποίοι δεν θα διστάζουν να φέρουν στο μείγμα φιλοϊρανούς συμμάχους στον Λίβανο, τη Συρία και ακόμη και το Ιράκ, κάτι που θα μπορούσε στη συνέχεια να ωθήσει τις ΗΠΑ να εισέλθουν στην εικόνα και ενδεχομένως ακόμη και να συμμετάσχουν. Ευρωπαίοι και σύμμαχοι της Μέσης Ανατολής. «Η Τεχεράνη πιθανότατα θα επιτεθεί σε όλη τη Μέση Ανατολή», η Ομάδα Κρίσεων είπε σε μια έκθεση που προσδιορίζει τις συγκρούσεις που πρέπει να παρακολουθήσουμε το 2022. «Οι εκκολαπτόμενες προσπάθειες αποκλιμάκωσης μεταξύ των μοναρχιών του Ιράν και του Περσικού Κόλπου μπορεί να βοηθήσουν στη μείωση των κινδύνων, αλλά το Ιράκ, ο Λίβανος και η Συρία θα βρεθούν όλοι στο διασταυρούμενο πυρ.

Βόρεια Κορέα: Το 2022 θα μπορούσε να είναι η χρονιά που η δυναμική που σιγοβράζει πάνω από την κορεατική χερσόνησο θα φτάσει επιτέλους στο κεφάλι, είτε με πόλεμο είτε με την πιθανή οικονομική κατάρρευση της Βόρειας Κορέας. Σε κάθε περίπτωση, οι συνέπειες μπορεί να είναι καταστροφικές, με πυραύλους να πέφτουν βροχή στη Σεούλ ή μια μεγάλη ανθρωπιστική καταστροφή. Ο Clarke παρομοιάζει τη Βόρεια Κορέα με έναν «γκρίζο ρινόκερο», αναφερόμενος στο βιβλίο του Michele Wucker με τις μεγαλύτερες πωλήσεις για μια «πολύ πιθανή απειλή με μεγάλο αντίκτυπο αλλά παραμελημένη». Η Πιονγκγιάνγκ συνεχίζει να απειλεί τόσο τη Νότια Κορέα όσο και την Ιαπωνία και να εντείνει τα οπλικά της προγράμματα. Ωστόσο, οι παγκόσμιοι ηγέτες φαίνεται να έχουν σηκώσει τα όπλα τους απογοητευμένοι. ακόμη και η Κίνα -ο μοναδικός προστάτης του Ανώτατου Ηγέτη Κιμ Γιονγκ Ουν- εμφανίζεται αναστατωμένη. Και σε αντίθεση με τα προηγούμενα χρόνια, δαπανάται πολύ λίγη διπλωματική ενέργεια για το πρόβλημα.

Ουκρανία: Για περισσότερα από επτά χρόνια, ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν αρκείται στο να συμμετέχει σε ελιγμούς της λεγόμενης «γκρίζας ζώνης» για να επιδιώξει τις φιλοδοξίες του στην Ουκρανία, την οποία η Μόσχα αντιλαμβάνεται ως μέρος της ιστορικής σφαίρας επιρροής της. Αλλά καθώς το Κίεβο πλησιάζει περισσότερο το ΝΑΤΟ, αποκτώντας προηγμένα μη επανδρωμένα αεροσκάφη από την Τουρκία που έχουν ανατρέψει τη στρατιωτική ισορροπία προς όφελος της Ουκρανίας, ο Πούτιν φαίνεται να προσπαθεί να αλλάξει τη στρατηγική του. Με τις ενδιάμεσες εκλογές να καταναλώνουν μεγάλο μέρος της προσοχής της Ουάσιγκτον, το 2022 θα μπορούσε να είναι η χρονιά που ο Πούτιν θα αποφασίσει να το κάνει. Εν τω μεταξύ δεξιοί εξτρεμιστές πλημμυρίζουν τόσο στην ανατολική όσο και στη δυτική Ουκρανία για να ενισχύσουν και τις δύο πλευρές. Οι Ουκρανοί θα μπορούσαν να κάνουν υπέρβαση εάν πιστεύουν ότι οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ έχουν την πλάτη τους. Ο Πούτιν θα μπορούσε να προσπαθήσει να δοκιμάσει τον Μπάιντεν. Από την άλλη πλευρά, σε αντίθεση με ορισμένα hotspots, η Ουκρανία τραβάει μεγάλη διεθνή προσοχή. «Η αναταραχή της διπλωματικής δραστηριότητας δεν εξαλείφει τον κίνδυνο, αλλά δημιουργεί περιθώρια ανάσα για αποκλιμάκωση για να αποτρέψει την ένοπλη αντιπαράθεση», λέει ο Wyne.

Αφγανιστάν: Ενώ έχει πλέον εγκατασταθεί σε μια περίοδο πολιτικής σταθερότητας υπό τους Ταλιμπάν, το Αφγανιστάν πιθανότατα σύντομα θα είναι ξανά μια σημαντική πηγή μεγάλης θλίψης. Ενώ η έλλειψη ολοκληρωτικού πολέμου έχει χτυπήσει το Αφγανιστάν από τα πρωτοσέλιδα, εκατομμύρια Αφγανοί, συμπεριλαμβανομένων πολλών εκατομμυρίων παιδιών, υποφέρουν από έλλειψη τροφίμων. Αναμένετε μεγάλες μετακινήσεις προσφύγων που εγκαταλείπουν τη χώρα και επιβαρύνουν τους γείτονές της. Η νίκη των Ταλιμπάν ενθάρρυνε επίσης άλλες ομάδες τζιχαντιστών στη νότια Ασία, τροφοδοτώντας τις εντάσεις μεταξύ Πακιστάν και Ινδίας, και οι δύο πυρηνικές δυνάμεις. «Πόση αυτοσυγκράτηση θα περιμένατε από την Ινδία μετά την επόμενη θεαματική τρομοκρατική επίθεση;» λέει ο Κλαρκ. Ακόμη και ο Γουάιν, ένας αυτοαποκαλούμενος αισιόδοξος, προειδοποιεί ότι η ανθρωπιστική κατάσταση επιδεινώνεται πολύ γρήγορα στο Αφγανιστάν «Θα είναι πηγή αστάθειας», λέει.

Κέρας της Αφρικής: Φαίνεται ότι πριν από λίγους μήνες Αιθιοπία, Σουδάν, η Σομαλία και η υπόλοιπη ανατολική Αφρική είχαν στρίψει σε μια γωνία και οδεύονταν προς μια εποχή σχετικής ειρήνης και πιθανής ευημερίας. Αλλά όλα αυτά έχουν φύγει τώρα. Ο πόλεμος και η πολιτική αστάθεια έχουν ρημάξει ολόκληρο το Κέρας, δημιουργώντας ανθρωπιστικές καταστροφές που επιδεινώνονται από την έλλειψη βροχοπτώσεων. «Είναι μια βαθιά ανησυχητική κατάσταση», λέει ο Readings. «Βλέπουμε αυξανόμενες συγκρούσεις. Βλέπουμε διεθνή παρέμβαση και ο άλλος σημαντικός παράγοντας είναι η ξηρασία». Επιπλέον, οι κρίσεις είναι αλληλένδετες, η ξηρασία σε μια περιοχή πυροδοτεί μια έξοδο σε μια άλλη που πυροδοτεί ένοπλες συγκρούσεις σε μια άλλη. «Περισσότερος πόλεμος θα σήμαινε περισσότερη καταστροφή», ανέφερε η έκθεση της Crisis Group. «Οι μάχες έχουν ήδη σκοτώσει δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους και έχουν ξεριζώσει εκατομμύρια Αιθίοπες από τα σπίτια τους».

Λιβύη: Με τις εκλογές που είχαν προγραμματιστεί τον περασμένο μήνα να αναβλήθηκαν επ’ αόριστον και τις ένοπλες ομάδες σε όλη τη χώρα να έχουν κινητοποιηθεί, η Λιβύη παραμένει στην άκρη. Γεμάτο με σημαντικό πλούτο πετρελαίου προς λεηλασία και πλημμυρισμένο από όπλα, μια επανάληψη του εμφυλίου πολέμου είναι πολύ πιθανή και θα επηρεάσει όχι μόνο τη Βόρεια Αφρική αλλά και τη Νότια Ευρώπη, όπου αυτοί που δραπετεύουν από τον πόλεμο στην Αφρική φεύγουν. Κατά ειρωνικό τρόπο, το καλύτερο σενάριο για τη Λιβύη είναι να παγώσει τα πράγματα εκεί που βρίσκονται. Αυτό σημαίνει ότι ο σημερινός μεταβατικός πρωθυπουργός Hamid Dbeibah, ο οποίος επελέγη κατά τη διάρκεια μιας διαδικασίας που υποστηρίχθηκε από τον ΟΗΕ σε αποθήκη της Γενεύης νωρίτερα αυτό το έτος, θα παραμείνει στη θέση του. «Δεδομένης της αδιαθεσίας στην Τρίπολη, υπάρχει κίνδυνος υποτροπής στον πόλεμο. Αυτό δεν μπορεί να αποκλειστεί», λέει ο Jalel Harchaoui, ειδικός στη Βόρεια Αφρική.

Αλλά υπάρχει ένα άλλο σενάριο που πρέπει να θυμάστε για το 2022. Ο Dabaiba μπορεί να καταφέρει να συνεχίσει να συμπεριφέρεται όπως συμπεριφέρεται τους τελευταίους οκτώ μήνες και να συνεχίσει να κατευνάζει τους εχθρούς του μοιράζοντας τα χρήματα και άλλα προνόμια».

Ηνωμένες Πολιτείες: Λίγοι θα μπορούσαν να φανταστούν την Αμερική του 2015 σε μια λίστα που περιλαμβάνει μερικές από τις χειρότερες ζώνες συγκρούσεων στον κόσμο. Αλλά μετά τα γεγονότα της τελευταίας πενταετίας, λίγοι θα ήταν πλέον σοκαρισμένοι. Η πολιτική πόλωση έχει φτάσει σε κορυφαία επίπεδα και οι αμερικανοί πολιτικοί της δεξιάς χρησιμοποιούν λεπτή κωδικοποιημένη γλώσσα καλώντας για εμφύλιο πόλεμο και δολοφονίες αντιπάλων. Οι εκλεγμένοι αξιωματούχοι δημοσιεύουν φωτογραφίες με τους ίδιους και τα πολύ μικρά παιδιά τους να κρατούν όπλα. Οι ένοπλες εκρήξεις από δεξιούς ένοπλους που ριζοσπαστικοποιήθηκαν στο Διαδίκτυο έχουν γίνει τακτικά γεγονότα. «Αν αφαιρούσατε το όνομα και κοιτάξετε απλώς τους δείκτες – όπλα, πολιτική αστάθεια – είμαστε η Υεμένη», λέει ο Clarke. «Νομίζω ότι βρισκόμαστε σε ένα tinderbox». Η Readings προειδοποιεί ότι οι ίδιες αποτυχίες διακυβέρνησης που οδήγησαν τη βία σε μέρη όπως η Μπουρκίνα Φάσο ή η Κολομβία επικρατούν σε μέρη όπως οι ΗΠΑ ή ακόμα και το Ηνωμένο Βασίλειο. Περιλαμβάνουν την αποτυχία έναρξης διπλωματικού ή πολιτικού διαλόγου, την τήρηση των διεθνών κανόνων και την κάλυψη ελάχιστων ανθρωπιστικών αναγκών. «Αυτοί οι οδηγοί είναι καθολικοί», λέει. «Δεν είναι μοναδικές για τις πληγείσες χώρες».